Çocukluk Döneminde Sorumluluk Bilinci Gelişimi

Biliyoruz ki sorumluluk bilinci erken çocukluk döneminin (0-6 yaş) en önemli konularından biridir. Çocuklar bu dönemde aileden ilk defa ayrılarak okula başlar, bebeklikten çıkarak artık çocukluk dönemine giriş yaparlar ve özerklik kazanmaya başlarlar. Kararları kendileri vermek ister, kendi isteklerinin öncelikli olması için çabalarlar. Bunlarla birlikte artık sorumluluk bilinci de gelişmeye başlar. Çocuklara evde, okulda veya başka bir ortamda sorumluluk vermek bunun üzerine çalışmalar yapmak önemlidir. Çocuklar sorumluluk verilen ortamda sağlıkla büyür gelişir. Sorumluluk algısı doğumdan itibaren çocuklarda bulunan bir bilinç özelliği değildir. Çocuklar yaşam ile beraber büyüdükleri aile ortamı, okul ortamı ve diğer ortamlar ile beraber bu bilince sahip olmaya başlarlar. Çocuğun sorumluluk alabilmesi için ilk öncelikle bulunduğu ortamın da buna göre şekillenmesi gerekmektedir. Bulunduğu ortamda seçim yapma hakkı tanınmaz veya yaptıklarının sonuçlarından sorumlu olma fırsatı tanınmamış ise çocukta sorumluluk bilinci de gelişmez. Sadece sözel anlatılar ile bu beceri gelişmez, kişinin aktif olarak dahil olması gerekir.

Aynı zamanda bu bilincin gelişiminde anne-baba tutumları da çok etkilidir. Koruyucu, kontrolcü veya otoriter anne-babalar genel olarak çocukların fikirlerini söylemesine, karar verici bir konumda olmasına izin vermezler.Genel olarak çocukları için her şeyi kendileri kararlaştırır ve uygularlar. Bu tarz bir durumda çocuk aktif olarak sorumluluk alamadığından; sadece ona denileni yaptığı için sorumluluk bilincinin gelişimi kaygıdan veya korkudan kaynaklı zor olur. Bu sebeple sorumluluk kazandırmanın başında çocuğa kendi alanını yaratmak gelmektedir. Çocukların kendi konfor alanında da sorumluluk alabilmeleri özgüvenlerinin gelişmesini pekiştirmeleri açısından evde alabilecekleri sorumluluk alanlarını sizlerle paylaşmak isterim.

2-3 YAŞ

Oyuncaklarını toplamak

Dişlerini fırçalamak

Giyinmek, soyunmak

Yemek masasını kurmaya yardım etmek

4-5 YAŞ

Yatağı toplamak

Çiçekleri sulamak

Hayvanları beslemek

Çamaşırları toplamada yardım etmek (çorap eşleştirmek gibi)

Odasını toplamak

6-7 YAŞ

Odasını toplamak

Yemek masasını hazırlamak

Çantasını hazırlamak

Mutfak işlerine yardım etmek