Çocuklukta Esas Beşli

Psikolojik Danışman

Sefa Kısacıkoğlu

02 Mart 2025

Yaşantımızın ilk yıllarında bu ihtiyaçlarımızın karşılanmadığı zaman yetişkinlikteki etkileri yemek, ilişki,para ve cinsellik gibi kavramlarla olan ilişkimizde sorunlar yaşarız. Peki bu esas beşli neler?

Yaşamımızın ilk ihtiyaçlarından olan ve esas beşli diye adlandırdığımız ; Dikkat, Kabul, Takdir, Şefkat, Serbestlik Tanıma kavramlarıdır. Bu ihtiyaçların çocuklukta ne kadar karşılanıp karşılanmadığı yetişkinlik yaşantımızı etkiler. 

Yukarıda sıralanan beş unsur ideal bir yetişme ortamını, güvenli bağlanmanın özelliklerini ortaya koysada fakat çoğu insan böyle bir çocukluk geçirmedi. Neyse ki, çocuklar olarak 'yeterince iyi' ebeveynlik gördüğümüz takdirde güvende hissedebiliyor ve hayatımızdan tatmin olabiliyoruz. Mükemmelliğe ihtiyacımız yok; aslında mümkünde değil. Mükemmel ebeveyn yoktur yeterince iyi ebevevyn vardır.

Şimdi bu esas beşli diye adlandırdığımız unsurları inceleyelim;

DİKKAT:

Ebeveynimizin ya da en azından onlardan birinin, size dikkatini verdiğini hissederdiniz.

Sizi yargılamadan ya da ayıplamadan, bilinçli bir dikkat sunduklarını hissederdiniz.

Baktıkları şey görüntünüz değil; iç dünyanız olurdu, hislerinizi ve ihtiyaçlarınızı anlamaya çalışırlardı.

Sizi durumun başka türlü olduğuna ya da olması gerektiğine ikna etmeye çalışmaz; ne hissettiğinizi ve neye ihtiyacınız olduğunu sorarlardı.

KABUL:

Kim olduğunuzun kabul gördüğünü ya da ileride kim olacağınızn kabul göreceğini bilirdiniz.

Sizi onların olmanızı istediği kişiye dönüştürmeye çalışmadıklarını; sadece büyüyüp geliştikçe nasıl biri olup, nasıl bir yolda ilerleyeceeğimizi görmeyi istediklerini bilirdiniz.

İlgi duyduğunuz şeyleri tamamen kabul ettiklerini size gösterirlerdi.

TAKDİR:

Ebeveyniniz size siz olduğunuz için değer verirdi; başarılarınızdan dolayı değil.

Bir yükmüş gibi hissetmezdiniz ya da size 'beslenecek bir boğaz daha ' gözüyle bakılmazdı. 

Neşenizi de göz yaşlarınızı da anlar ikisini de aynı sıçaklıkta karşılardı.

Onlara her zaman güvenebileceğinizi bilirdiniz.

ŞEFKAT:

Ebeveyniniz size sarılır, kucaklar ve öperdi.

Sık sık sizi sevdiklerinizi söylerlerdi.

Kimse göz temasından ya da dokunmaktan utanmazdı.

Ebeveyninizin size olan şefkatli ilgisinin hiç bitmeyeceğinden emindiniz.

SERBESTLİK TANIMA:

Sizi kontrol etmeye çalışmazlar; fakat rehberlik etmek adına adına makul sınırlar koyarlardı.

Kendinizi geri çekme ya da ebeveyninizin kendine özgü ihtiyaçlarına göre davranma gereği duymadan dünyayı keşfetmekte özgür hissedersiniz.

Yeni düşünme biçimleri bulmanızı, hatta onların düşünme biçimine uymayan hayaller kurmanıza bile sevinirlerdi.

Dünyadaki kendinize ait yolu bulup kendinizi gerçekleştirmeniz için ellerinden gelen her şekilde yardımcı olurlar.

Bu esas beşli dediğimiz kavramlar çocuklukta karşılanmaz ise yetişkinklik hayatımızda bizim karşımıza boşluk olarak çıkacaktır.