Değersizlik Şeması

Psikolog / Sosyal Hizmet Uzmanı

Berna Gökce

04 Aralık 2024

Değersizlik şeması, kişinin kendini yetersiz ve önemsiz hissetmesine yol açan bir düşünce yapısıdır. Sürekli başkalarının onayına ihtiyaç duyuyorsanız, kendinizi sık sık eleştiriyor ve başarılarınızı küçümsüyorsanız, bu şemayı yaşıyor olabilirsiniz. Bu döngüyü fark etmek, değişimin ilk adımıdır.

Çocukluğunda anne ve babalarının gözünde değer bulamayanlar, ömür boyu değerini başkalarının gözlerinde ve sözlerinde ararlar.

Eğer bir insan hayatta mutsuzsa, çevresindeki herkesi mutlu etmek ister. Çünkü kendisi sevilmemenin ve değersiz olmanın nasıl bir duygu olduğunu bilir. Etrafındakilerin bu duyguları yaşamasını istemez.

Eğer evde kimse yoksa kendinizi geçiştiriyorsanız, bi kahvaltı bile hazırlamak külfet gibi geliyorsa, saatlerinizi fayda sağlamayan şeylere heba ediyorsanız. Diğerlerinin hakkınızda ne düşündüğüne çok takılıyorsanız güçlü bir ‘değersizlik şemanız’ var demektir.

Sana değer vermeyenlere üzülmenin bir süresi vardır. O süre bittiğinde kendine saygı duyman gerektiğini öğrenirsin, mantığın konuşur. Kendine saygı duydukça, hak etmediğine inandığın, değersiz hissettiğin yerden kalkıp gitmeyi öğrenirsin. Yürümeyi öğrenmek böyle bir şey.

Yetişkin olmak birisinin kalması, sevmesi ya da ilgi göstermesi  için çaba göstermeyi  bıraktığınız  zamandır.. öz değerinizi diğerinin eline bırakmayın. Birini  kaybetmemek için gösterdiğiniz çabada farkında olmadan kendinizi kaybedersiniz.

Kendine değer vermek çoğu insanın yapmak istediği fakat pek de başarılı olmadığı bir şeydir. Kendine değer vermek; spora gitmek, sağlıklı beslenmek, iyi giyinmek değildir. Bunları yapıp da toksik ilişki içinde olan, sınır koymakta zorlanan çok insan vardır.

Kendinize değer vermek demek; duygusal olarak çok yoğun hissetseniz de size zarar veren birini bırakmak. Size yanlış yapan birine sessiz kalmak yerine, bunu ifade etmek. Kararlar alabilmek, hata yapmaya izin vermek demektir. Bunlar, o anda yapması zor gelen şeylerdir. Çünkü kendinize değer vermek öncelikle kaygılarınızın üzerine gitmekle olur. Zorlansanız da bir süre sonra bunun için kendinize teşekkür edeceksiniz. Çünkü bu kendinize değer vermektir ve bundan daha güzel bir şey yok.

Bu şema, genellikle çocukluk deneyimlerinden kaynaklanır ve ilişkilerde kendini tekrar eden olumsuz döngülere yol açar. Farkına varmak, şemayı dönüştürmenin ilk adımıdır🎈